Prof.dr. Luc van Loon, hoogleraar Bewegingswetenschappen
36 gezond idee
aan het Maastricht UMC+:
‘Zorg voor een
effectieve combinatie
van training en
voeding’
‘Het bewegingsapparaat van
de mens is een complexe
machine die je kunt zien
als een motor’, zegt prof.dr.
Luc van Loon. ‘Door een
effectieve combinatie van training en voeding
kun je het prestatievermogen van je lichaam
optimaliseren. Zelfs op hoge leeftijd kan het
verhogen van de dagelijkse hoeveelheid lichamelijke
activiteit en specifieke krachttraining
tot een enorme toename in spiermassa, kracht
en functioneel vermogen leiden. Als we onze
motor echter nauwelijks gebruiken en teveel
brandstof geven, gaat het mis.’
In de praktijk blijkt dat heel veel mensen tegenwoordig
teveel energie innemen en veel te
weinig bewegen. We weten natuurlijk allemaal
wel dat we daar dik van worden,
maar niet iedereen beseft dat dit vet zich
ook in organen als de lever, het hart, de
alvleesklier en in onze spieren nestelt.
Van Loon: ‘Overgewicht verlaagt
vervolgens de insulinegevoeligheid in
ons lichaam en dat kan uiteindelijk
tot bijvoorbeeld type 2 diabetes leiden.
Zo kan een luie leefstijl dus niet
alleen het verlies van spiermassa in
de hand werken, maar ons ook werkelijk
ziek maken. Terwijl spieren
daarentegen alle overtollige vetten
‘opeten’, zelfs het vet dat zich al in de
organen heeft vastgezet’.
Dus toch maar snel een jaarabonnement
nemen op de sportschool?
‘Ik kan iedereen boven de dertig van
harte goede krachttraining aanbevelen’,
zegt Van Loon. ‘Maar ook als je negentig
bent, is het zinvol. Spiermassaverlies is tot
op hoge leeftijd omkeerbaar. Het gaat niet
om trainen in de sportschool. Het
belangrijkste is om een activiteit te
vinden waar je plezier in hebt, iets wat
je dus volhoudt. Ouderen zelf denken
vaak ten onrechte dat ze niet meer
kunnen trainen of gymmen, maar
ook in een rolstoel kun je bewegen.
Verzorgingshuizen zouden
hun bewoners veel meer moeten
aanmoedigen op dit gebied. Laat
mensen samen ochtendgymnastiek
doen voor de televisie! Als
mensen sterker worden, meer
dingen zelf kunnen, worden ze
ook gelukkiger. Niemand wil
graag naar een verpleeghuis, maar
dat is wat er dreigt als je bijvoorbeeld
niet meer zelfstandig op kunt
staan van de wc. Het gaat niet alleen
om kracht, ook je wendbaarheid is
belangrijk. Dat ouderen vaak hun
heup breken als ze vallen, is niet alleen
een kwestie van broze botten.
De kracht en snelheid waarmee je
je val kunt breken, je balans en
je geestelijke vermogens spelen
hierbij ook een rol. Daar kun je
allemaal aan werken.’
EEN GEZONDE
GEEST IN EEN
GEZOND LICHAAM
Lichaamsbeweging is niet alleen goed voor de lichamelijke
conditie, maar ook goed voor je brein, zo blijkt steeds
vaker uit onderzoeken. Zo zorgt bewegen voor een goede
doorbloeding van de hersenen – zelfs goed kauwen op je
eten helpt al. Ook werd ontdekt dat er door (intensieve)
inspanning in de hersenen een stofje in actie komt met de
naam BDNF (Brain-derived Neurotrophic Factor). Dat eiwit
bevordert niet alleen de vorming van nieuwe hersencellen
en de verbindingen daartussen,
maar er gaat ook een preventieve
werking vanuit: het
helpt hersencellen te overleven.
Ook lijkt beweging
een gunstige uitwerking
op zenuwcellen te hebben.
Kortom: het brein
wordt fitter en sterker
door bewegen.
FIT!
BEWEGEN
VOOR EEN
BETER
BREIN
In dit boek belicht John Ratey, hoogleraar Psychiatrie aan
Harvard Medical School, de relatie tussen lichamelijke activiteit
en mentaal functioneren. Op basis van baanbrekend onderzoek
en met vele voorbeelden toont hij aan hoe cruciaal beweging
is: we worden er minder gestrest door, we kunnen geheugenproblemen
verminderen (zie het interview met prof.dr. Rudolf
Ponds op pag. 9), het verbetert onze stemming en ons concentratievermogen
neemt toe. Door geregeld te trainen, verandert
je brein en kun je – niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk
– op topniveau (blijven) presteren. Een boek dat mensen die
maar niet uit hun luie stoel willen komen, op andere gedachten
zal brengen. Sterker: beter zal laten denken!
(Uitgeverij Hogrefe, 2009)
gezond idee 4